Tết Trung Thu Hàn Quốc (Chuseok) - Truyền Thống và Lễ Hội
Chào các bạn, trong bài viết này mình sẽ chia sẻ về Chuseok - Tết Trung Thu của người Hàn Quốc, một trong những ngày lễ quan trọng và có ý nghĩa nhất trong năm. Chuseok được xem là tương đương với Tết Nguyên Đán của chúng ta người Việt. Sau nhiều năm sinh sống tại Hàn Quốc, mình đã có nhiều cơ hội trải nghiệm trực tiếp không khí lễ hội đặc biệt này và hiểu sâu sắc về ý nghĩa văn hóa của Chuseok. Đây không chỉ đơn thuần là ngày lễ mà còn là dịp để gia đình sum họp, tưởng nhớ tổ tiên và tri ân vụ mùa bội thu. Cùng mình khám phá mọi điều bạn cần biết về Chuseok, từ truyền thống văn hóa, món ăn đặc trưng đến kinh nghiệm sinh sống trong dịp lễ quan trọng này!
Tóm tắt qua các bước
1. Chuseok Là Gì? - Nguồn Gốc và Ý Nghĩa
Chuseok, còn được gọi là Hangawi hay Korean Thanksgiving, là ngày lễ Trung Thu của Hàn Quốc, diễn ra vào ngày 15 tháng 8 âm lịch khi trăng tròn đầy đủ nhất trong năm. Năm 2025, Chuseok rơi vào ngày 6 tháng 10, với kỳ nghỉ kéo dài từ 5-8/10. Lễ hội này có nguồn gốc từ thời kỳ Tam Quốc, ban đầu là dịp tôn vinh vụ mùa bội thu và cảm tạ trời đất.
Ý Nghĩa Sâu Sắc của Chuseok
-
•
Tri ân tổ tiên: Tưởng nhớ và cảm ơn những người đã khuất
-
•
Gia đình sum họp: Dịp hiếm hoi cả gia đình ba thế hệ quây quần
-
•
Tạ ơn vụ mùa: Cảm tạ thiên nhiên đã ban tặng mùa màng bội thu
-
•
Chia sẻ và biết ơn: Thể hiện lòng biết ơn với mọi người
So Sánh với Seollal (Tết Nguyên Đán)
Chuseok là một trong ba ngày lễ lớn nhất của Hàn Quốc cùng với Tết Nguyên Đán và Đại lễ Phật Đản. Khác với Seollal tập trung vào việc bắt đầu năm mới, Chuseok là thời điểm giữa thu, khi mùa màng đã gặt hái xong và gia đình cùng nhau thưởng thức thành quả lao động.
Trăng tròn trong đêm Chuseok tượng trưng cho sự viên mãn, đầy đủ và niềm vui hạnh phúc.
💡 Lưu ý: Chuseok 2025 diễn ra từ ngày 5-8 tháng 10. Hầu hết các cửa hàng, nhà hàng và công sở đóng cửa trong 2-3 ngày, do đó cần chuẩn bị trước.
2. Songpyeon - Bánh Gạo Truyền Thống Hình Bán Nguyệt
Songpyeon là món bánh gạo biểu tượng của Chuseok, có hình dáng bán nguyệt độc đáo. Bánh được làm từ bột gạo nếp, nhân là mè rang, đậu đen, hạt thông, óc chó, hạt dẻ hoặc mật ong. Điểm đặc biệt là khi hấp bánh phải lót lá thông bên dưới, tạo nên hương thơm tự nhiên đặc trưng và vẻ đẹp truyền thống cho món bánh.
Ý Nghĩa của Songpyeon
Hình bán nguyệt
Tượng trưng cho trăng khuyết sẽ tròn đầy, ước mong tương lai tươi sáng
Làm bánh cùng nhau
Hoạt động gắn kết gia đình, mọi người cùng gói bánh
Màu sắc đa dạng
Xanh (ngải cứu), vàng (bí ngô), hồng (củ dền) tượng trưng thiên nhiên
Quy Trình Làm Songpyeon
- 1 Trộn bột gạo nếp với nước ấm, nhào đều
- 2 Chia màu bột bằng ngải cứu, bí ngô, củ dền
- 3 Nặn bột thành viên tròn, cho nhân vào
- 4 Gấp đôi thành hình bán nguyệt và vắn mép
- 5 Hấp bánh trên lá thông khoảng 20 phút
📌 Tục ngữ truyền thống: Người Hàn tin rằng "Ai làm songpyeon đẹp sẽ gặp được người bạn đời đẹp đẽ", vì vậy các cô gái trẻ thường cố gắng làm bánh thật đẹp trong dịp Chuseok!
3. Charye - Nghi Lễ Tưởng Niệm Tổ Tiên
Charye là nghi lễ tưởng niệm tổ tiên được tổ chức vào sáng sớm ngày Chuseok, thường là vào lúc 6-7 giờ sáng. Đây là phần quan trọng nhất của Chuseok, thể hiện đạo hiếu và lòng biết ơn đối với tổ tiên. Nghi lễ được tiến hành tại nhà trưởng tộc hoặc con cả trong gia đình, nơi mọi người cùng sum họp để thực hiện các nghi thức truyền thống.
Quy Trình Nghi Lễ Charye
Chuẩn Bị Bàn Thờ
Sắp xếp cơm mới nấu, songpyeon, trái cây, rượu theo thứ tự nghiêm ngặt. Tuân thủ quy tắc "Đầu cá hướng đông, đuôi cá hướng tây" và "Đỏ bên đông, trắng bên tây".
Thắp Hương
Trưởng nam trong gia đình thắp hương và chào mời tổ tiên về dự tiệc. Hương khói tượng trưng cho sự kết nối giữa thế giới người sống và người đã khuất.
Cúi Chào (Jeol/Keunjeol)
Tất cả thành viên thực hiện động tác cúi chào truyền thống. Nam giới thực hiện keunjeol (cúi sâu đến tận đất), nữ giới thực hiện pyeongjeol (cúi vừa phải).
Dâng Rượu
Rót rượu và dâng lên bàn thờ tổ tiên ba lần, mỗi lần cúi chào. Rượu truyền thống như makgeolli hoặc cheongju thường được sử dụng.
Kết Thúc
Sau khi hoàn thành nghi lễ, cất các món ăn và cả gia đình cùng thưởng thức. Đây là thời điểm sum vầy ấm áp của gia đình.
Quy Tắc Sắp Xếp Bàn Thờ
Việc sắp xếp bàn thờ Charye có những quy tắc rất chi tiết và khác nhau giữa các vùng miền. Tuy nhiên, các nguyên tắc chung được hầu hết các gia đình tuân thủ:
- • Hàng 1: Cơm và canh (gần tổ tiên nhất)
- • Hàng 2: Các món chính như jeon (bánh chiên)
- • Hàng 3: Cá và thịt (đầu hướng đông, đuôi hướng tây)
- • Hàng 4: Rau củ và kimchi
- • Hàng 5: Trái cây (táo và lê màu đỏ bên đông, trắng bên tây)
4. Seongmyo và Beolcho - Viếng Mộ và Dọn Dẹp
Sau khi hoàn thành nghi lễ Charye tại nhà, các gia đình Hàn Quốc thường đến viếng mộ tổ tiên (Seongmyo). Đây là hoạt động quan trọng thứ hai trong ngày Chuseok. Trước khi viếng mộ, họ thực hiện Beolcho - việc dọn dẹp mộ phần, cắt cỏ dại xung quanh khu mộ để thể hiện sự chăm sóc và tôn kính đối với người đã khuất.
Beolcho - Dọn Dẹp Mộ Phần
- ✓ Cắt cỏ dại xung quanh khu mộ
- ✓ Làm sạch bia đá và mộ phần
- ✓ Sửa chữa các phần hư hỏng nếu có
- ✓ Tạo không gian sạch sẽ cho nghi lễ
Seongmyo - Viếng Mộ
- ✓ Đặt cơm, rượu, trái cây, songpyeon trước mộ
- ✓ Thắp hương và cúi chào tổ tiên
- ✓ Thực hiện nghi lễ tương tự Charye
- ✓ Cả gia đình cùng ngồi lại chia sẻ kỷ niệm
Việc viếng mộ không chỉ là nghĩa vụ mà còn là cơ hội để các thành viên trong gia đình, đặc biệt là thế hệ trẻ, học hỏi về lịch sử gia tộc và giữ gìn truyền thống. Nhiều gia đình phải di chuyển đến tỉnh quê xa xôi để viếng mộ, tạo nên cảnh tượng đại di cư đặc trưng của Chuseok.
5. Món Ăn Truyền Thống trong Ngày Chuseok
Chuseok là lễ hội ẩm thực với vô số món ăn truyền thống đặc sắc được chuẩn bị công phu. Bên cạnh songpyeon, còn có nhiều món ăn khác được làm từ nông sản thu hoạch mới, thể hiện sự phong phú của vụ mùa. Việc chuẩn bị các món ăn này thường bắt đầu từ vài ngày trước Chuseok và là công việc đòi hỏi sự chung tay của cả gia đình.
Songpyeon
Bánh gạo hình bán nguyệt với nhân mè, đậu đen, hấp với lá thông
Japchae
Miến xào với rau củ và thịt bò, món ăn không thể thiếu
Jeon (Buchimgae)
Các loại bánh chiên như kimchijeon, pajeon, dongtaejeon
Galbi-jjim
Sườn bò hầm với rau củ, món ăn cao cấp trong ngày lễ
Hangwa
Bánh kẹo truyền thống làm từ mật ong, gạo, mè và hạt
Sanjeok
Xiên thịt bò, nấm, rau củ nướng hoặc chiên
Sikhye
Nước gạo ngọt lạnh, thức uống giải khát sau bữa ăn
Toran-guk
Canh thịt bò và rau củ thanh đạm, bổ dưỡng
Galbijjim
Sườn non hầm ngọt với nước tương và mật ong
Đặc Sản Từng Vùng Miền
Mỗi vùng miền ở Hàn Quốc có những món ăn đặc trưng riêng trong dịp Chuseok:
- • Vùng biển: Hải sản tươi như cá, tôm, cua
- • Vùng núi: Thịt dê hoặc nấm rừng
- • Vùng nông thôn: Các món từ nông sản địa phương
- • Seoul: Kết hợp đa dạng món ăn từ khắp cả nước
6. Đại Di Cư Dân Tộc - Hiện Tượng Giao Thông Chuseok
Chuseok tạo nên hiện tượng đại di cư lớn nhất Hàn Quốc trong năm, với hơn 30-40 triệu người di chuyển về quê trong vòng 3-4 ngày nghỉ lễ. Các tuyến cao tốc từ Seoul về các tỉnh bị tắc nghẽn nghiêm trọng, hành trình bình thường 3 giờ có thể kéo dài đến 8-10 giờ. Đây là thời điểm các dịch vụ giao thông công cộng hoạt động quá tải.
Tình Hình Giao Thông Chi Tiết
Đường Cao Tốc
Tắc nghẽn cực kỳ nghiêm trọng, nhất là ngày trước và sau Chuseok. Hành trình Seoul-Busan có thể kéo dài 12-14 giờ thay vì 4 giờ bình thường.
KTX và Xe Lửa
Cháy vé từ 1 tháng trước, cần đặt vé sớm. Giá vé tăng 10-15% và tất cả các chuyến đều đầy ắp.
Xe Bus Liên Tỉnh
Tăng chuyến nhưng vẫn quá tải, giá vé tăng 10-20%. Đặt online trước qua T-Money hoặc Kobus.
Máy Bay Nội Địa
Giá vé tăng gấp 2-3 lần, các chuyến bay Seoul-Jeju, Seoul-Busan đầy kín từ sớm.
Tips Tránh Tắc Đường
- • Xuất phát rất sớm (2-3 giờ sáng)
- • Hoặc đi muộn (sau 10 giờ đêm)
- • Sử dụng Naver Map/KakaoMap real-time
- • Chính phủ miễn phí cầu đường dịp Chuseok
- • Cân nhắc ở lại Seoul nếu không cần thiết
Dành Cho Người Nước Ngoài
- • Seoul yên tĩnh hiếm có trong Chuseok
- • Cung điện và điểm du lịch ít đông đúc
- • Cơ hội trải nghiệm Seoul như người địa phương
- • Tàu điện ngầm vẫn hoạt động bình thường
- • Tránh di chuyển xa nếu không cần thiết
7. Trò Chơi Dân Gian và Hoạt Động Vui Chơi
Bên cạnh các nghi lễ trang trọng, Chuseok còn là thời gian của niềm vui và các trò chơi dân gian truyền thống. Những hoạt động này không chỉ mang tính giải trí mà còn giúp gìn giữ và truyền bá văn hóa dân gian Hàn Quốc đến thế hệ trẻ. Nhiều làng quê tổ chức lễ hội với các trò chơi truyền thống, thu hút cả cộng đồng tham gia.
Ganggangsullae
Điệu múa vòng tròn của phụ nữ dưới ánh trăng tròn, được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể. Các cô gái mặc hanbok, nắm tay nhau tạo thành vòng tròn và hát, nhảy theo nhịp.
Ssireum
Vật truyền thống Hàn Quốc, thi đấu giữa các nam thanh niên. Hai người nắm thắt lưng nhau và cố gắng hạ đối thủ xuống đất. Người thắng thường được tặng bò làm phần thưởng.
Juldarigi
Kéo co quy mô lớn giữa hai làng hoặc hai đội. Dây kéo co có thể dài hàng chục mét và nặng cả tấn. Người ta tin rằng đội nào thắng sẽ có vụ mùa tốt.
Neolttwigi
Nhảy bập bênh trên tấm ván dài, trò chơi truyền thống của phụ nữ. Hai người đứng hai đầu tấm ván đặt trên điểm tựa, thay phiên nhảy lên để đẩy người kia lên cao.
Yut Nori
Trò chơi ném que truyền thống, cả gia đình cùng tham gia. Ném bốn que gỗ và di chuyển quân cờ theo kết quả. Đơn giản nhưng đầy kịch tính và vui nhộn.
Talchum
Múa mặt nạ truyền thống với những câu chuyện dân gian. Các vũ công đeo mặt nạ và biểu diễn những câu chuyện hài hước, châm biếm về xã hội thời xưa.
Trải Nghiệm Văn Hóa Dân Gian
Nhiều địa điểm tổ chức chương trình đặc biệt trong dịp Chuseok:
- • Korean Folk Village (Yongin): Trải nghiệm làng cổ truyền thống hoàn chỉnh
- • Namsangol Hanok Village (Seoul): Làm songpyeon, chơi yut nori, mặc hanbok
- • National Folk Museum (Seoul): Triển lãm và workshop về Chuseok
- • Làng dân gian địa phương: Lễ hội cộng đồng với trò chơi và ẩm thực
8. Lời Khuyên cho Người Nước Ngoài trong Dịp Chuseok
Đối với người nước ngoài đang sinh sống hoặc du lịch tại Hàn Quốc trong dịp Chuseok, việc chuẩn bị và lên kế hoạch chu đáo là rất quan trọng. Phần lớn các cửa hàng, nhà hàng và dịch vụ đóng cửa trong 2-3 ngày, tạo ra một Seoul hoàn toàn khác với ngày thường. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội tuyệt vời để trải nghiệm văn hóa truyền thống.
⚠️ Những Điều Cần Lưu Ý
- • Dự trữ thực phẩm: Mua sắm trước vì siêu thị đóng cửa 2-3 ngày
- • Giao thông công cộng: Tàu điện ngầm vẫn hoạt động nhưng giảm tần suất
- • Ngân hàng và công sở: Đóng cửa trong cả kỳ nghỉ lễ
- • Nhà hàng: Chỉ một số ít mở cửa, giá có thể cao hơn
✅ Cơ Hội và Trải Nghiệm
- • Du lịch: Cung điện, bảo tàng chính mở cửa nhưng nên check trước
- • Đặt vé trước: Book vé tàu/máy bay trước 1 tháng nếu có kế hoạch
- • Tham gia lễ hội: Nhiều sự kiện văn hóa miễn phí
- • Seoul yên tĩnh: Thành phố vắng, cơ hội tham quan không đông đúc
Nếu Được Mời Đến Nhà Người Hàn
Nếu bạn may mắn được mời đến nhà người Hàn trong dịp Chuseok, đó là vinh dự lớn. Hãy nhớ:
- • Mang theo quà tặng như hoa quả tươi (táo, lê), rượu soju cao cấp hoặc hangwa
- • Mặc trang phục lịch sự, tránh quần jean rách hoặc áo ba lỗ
- • Thực hiện động tác cúi chào (jeol) khi gặp người lớn tuổi
- • Chờ người lớn tuổi nhất bắt đầu ăn trước
- • Khen ngợi món ăn và thể hiện sự trân trọng
- • Giúp dọn dẹp sau bữa ăn nếu có thể
📝 Kết luận
Chuseok là một trong những ngày lễ đẹp nhất và ý nghĩa nhất của Hàn Quốc, phản ánh sâu sắc tinh thần hiếu thảo, lòng biết ơn và giá trị gia đình trong văn hóa người Hàn. Từ nghi lễ Charye trang nghiêm đến những trò chơi dân gian vui nhộn, từ chiếc bánh songpyeon truyền thống đến bữa tiệc sum họp ấm áp - tất cả đều thể hiện tình yêu thương và sự gắn kết của gia đình qua nhiều thế hệ.
Đối với người nước ngoài đang sinh sống tại Hàn Quốc, Chuseok là cơ hội tuyệt vời để hiểu sâu hơn về văn hóa truyền thống và tận hưởng những trải nghiệm độc đáo. Dù không thể về quê với gia đình Hàn Quốc, bạn vẫn có thể tham gia các lễ hội văn hóa, thưởng thức món ăn truyền thống và trải nghiệm Seoul trong những ngày hiếm hoi yên tĩnh.
Mình hy vọng qua bài viết này, các bạn đã hiểu rõ hơn về Chuseok - lễ hội tạ ơn mùa gặt của người Hàn Quốc. Hãy tận dụng dịp này để trải nghiệm văn hóa, thưởng thức ẩm thực và cảm nhận không khí sum vầy đặc biệt của ngày lễ quan trọng này. Chúc các bạn có một kỳ nghỉ Chuseok vui vẻ và ý nghĩa! 추석 잘 보내세요!